HPV Aşıları

HPV Aşılarıyla ilgili Türk ve yabancı otoritelerin (WHO, ACIP vb) görüşleri aynıdır. Halen etkinliği bilinen iki ayrı firmaya ait üç HPV aşısı vardır. Bunlardan birisi GSK firmasına ait ikili aşı Cervarix® ve diğeri MSD firmasına ait dörtlü aşı Gardasil® ve dokuzlu aşı Gardasil 9®’dur. HPV aşılarıyla ilgili en sık sorulan soru (S) ve cevaplar (C) aşağıdadır.

S: HPV enfeksiyonu ne tür problemler yaratabilir?
C: HPV enfeksiyonu kadınların yaşamları boyunca %80’inde görülebilir. Çoğu kadın farkına varmaz. Çünkü HPV enfeksiyonlarının onda dokuzu iki-üç yıl içerisinde kendiliğinden geçer.
Ancak HPV enfeksiyonları; rahim ağzı kanseri başta olmak üzere kadınlarda dış genital organ ve hazne kanserleri, siğillere neden olabilir. Erkelerde erkeklik organı ve makad kanserleri ile siğillere neden olabilir. Ayrıca az da olsa hem kadın ve hem de erkeklerde dil, bademcik, boğaz kanserlerine de neden olabilir.

S: HPV aşıları kimlere yapılmalıdır?
C: Bu üç aşı da mümkünse seksüel ilişki öncesi olmak üzere 11-12 yaş kız ve erkek çocuklara önerilmektedir. Aşı 9 yaşından itibaren yapılabilir. Ancak seksüel ilişki söz konusu olsa da 9‑26 yaş kızlara ve kadınlara, 9-21 yaş erkeklere (özel bazı durumlarda 25 yaşa kadar) telafi aşılaması yapılabilir. Ayrıca kadınlarda üst yaş sınırı olmaksızın her kadına yapıldığında aynı etkinin var olduğu gösterilmiştir.

S: Aşılama öncesi herhangi bir test gerekli midir?
C: Aşılama öncesi HPV testi veya Pap smear yapılmasına gerek yoktur. Çünkü aşının içerisinde bulunan tiplerin tümüne karşı enfeksiyon geçirmiş olma ihtimali sadece %1’dir.

S: Aşı kaç doz yapılmalıdır?
C: Bugünkü bilgilerimize göre her üç aşı da etkili olabilmesi için üç doz kas içerisine (kol veya kalçadan) yapılmalıdır. Dörtlü ve dokuzlu aşının ilk dozu yapıldıktan sonraki 2. ve 6. aylarda tekrarlanmalıdır. İkili aşı ise ilk dozdan sonraki 1. ve 6. aylarda tekrarlanmalıdır.
15 yaş altı kız ve erkelerde gerek CDC ve gerekse EMA iki doz önermektedir. Yani 15 yaş altında ilk doz ve 6 ay sonra ikinci doz olacak şekilde iki doz yapılabilir.

S: Aşı ne kadar etkilidir?
C: Aşılar içerisinde bulundurdukları HPV tipilerine karşı %100 korurlar. Kanser için her üç aşıda HPV 16 ve 18’e karşı antijen vardır ki bu iki tip rahim ağzı kanserlerinin %70-80’inden sorumludur. Dörtlü aşıda (Gardasil®) ayrıca siğillerin %90’ından sorumlu olan HPV 6 ve 11’e karşı %100 koruma da söz konusudur. Dokuzlu aşıda (Gardasil 9®) kansere karşı 16 ve 18 tiplerine ilaveten 31, 33, 45, 52, 58 tipleri de eklenmiş olup rahim ağzı kanserine neden olan 7 tipe karşı %100 koruma ve tabii ki 6 ve 11 tipleriyle siğillerin %90’ına karşı %100 koruma sağlanmıştır.

S: Aşı yapılınca taramaya gerek yok mudur?
C: Aşı yapılsa da aşının içerisinde bulunmayan tiplerle kanser gelişebileceğinden Pap smear veya HPV taramasına devam edilecektir.

S: Gebelerde yapılabilir mi, aşı yapılırken gebe olduğunu öğrenen kadına küretaj gerekir mi?
C: Gebelerde başlanmamalıdır. İlk doz yapıldıktan sonra gebe kalındıysa gebelik sonrası sıfırdan başlanmalıdır. İki doz yapıldıktan sonra gebelik söz konusu ise üçüncü doz emzirme döneminde doğumdan sonraki 6. haftadan itibaren güvenle yapılabilir. Gebe olduğu bilinmeden aşı yapılmış ise gebeliğin sonlandırılmasına gerek yoktur; doğumsal özür artışı gösterilmemiştir. Emzirme döneminde güvenle yapılabilir.
Aşı yapılırken gebe olduğunu öğrenen kadına kesinlikle küretaj gerekmez. Gebelik huzurla devam ettirilebilir.

S: Çocuklu çağı aşılarında olduğu gibi ek doz gerekli midir?
C: Bugünkü bilgilerin ışığında rapel (tekrar doz) gerekli değildir.

S: Muhtemel yan etkileri nelerdir?
C: Sadece aşı yerine bağlı kızarıklık, ağrı ve şişlik, hafif ateş, baş ağrısı, bulantı, baş dönmesi gibi tüm aşılarda var olan basit yan etkileri görülebilir. Bu aşılar canlı veya ölü virus bulundurmadığından yan etki olarak HPV enfeksiyonu, HPV ilişkili kanser veya ölüme neden olamazlar.

S: Bu aşı devlet tarafından ödenmekte midir?
C: Aşı henüz Ulusal Aşı Programı’mızda bulunmamaktadır. Büyük özel sağlık sigortaları dışında geri ödeme kurumları tarafından aşının ücreti ödenmemektedir.