Histerektomi Nedir?

Rahmin (uterus) alınması ameliyatıdır. Birçok kadın hastalıkları sorunu histerektomi ile giderilebilir. Ancak büyük bir cerrahi girişim olduğu için doktorunuz öncelikle diğer tedavi şekillerini önerebilir. Diğer tedavi şekillerine yanıt vermeyen durumlarda histerektomi en iyi seçenek olabilir. Karar vermeden önce tedavi seçenekleri açısından doktorunuzdan bilgi isteyiniz. Histerektomi nedenleri, histerektominin riskleri, ameliyat sonrası iyileşme dönemi hakkında sorular sorunuz.

Rahim Nedir?
Karnın alt tarafında leğen kemiğinin çevrelediği bölgede (pelvis) kas tabakasından oluşmuş armut şeklinde bir organdır. Her iki tarafında giderek genişleyen ucu püküllü birer tüp ve tüplerin de ucunda hormonları salgılayan yumurtalıklar vardır.

Histerektomi Nedir?
Rahmin ameliyat ile çıkarılmasıdır. Rahimin tümü veya üst kısmı çıkartılabilir. Rahmin tümden alınmasına total histerektomi denir. Kadın hastalıkları ve doğum grubunun en sık ameliyatlarından biridir. Menopoza girmiş kadınlarda bile yumurtalıklar alınmadan rahim alınabilir. Histerektomi sırasında yumurtalıklar korunacaksa bile yumurtalık, tüp kanseri başlangıç yeri tüpler olduğundan tüplerin alınması şarttır.

Histerektomi Nedenleri Nelerdir?

Myom (rahmin düz kasından gelişen iyi huylu urları)
Endometriozis
Anormal rahim kanaması
Uzun süren, uygulanan tedavilere yanıt alınamayan rahim kaynaklı ağrılar
Rahim sarkması
Kanser

Histerektomi Nasıl Yapılır?
Ameliyatın tipi muayene bulgularına, ameliyata neden olan hastalığa ve doktorun seçimine bağlı olarak değişir. Açık (Abdominal=Karından veya Vajinal) veya kapalı (Laparoskopik veya Robotik) yolla yapılabilir.

Açık Ameliyatlar

Abdominal Histerektomi (Karından rahmin çıkarılması): Alt karın bölgesinde rahme ulaşmak için ciltten başlayan bir kesi yapılır. Rahmin büyüklüğü ve ameliyatın yapılış nedenine bağlı olarak kesi yatay veya dikey olabilir. Karından yaklaşım diğer histerektomi tiplerine göre daha uzun iyileşme zamanı gerektirir. Daha fazla ağrı, az da olsa kesi yerinde açılma, iltahaplanma ve fıtıklaşma gibi problemler yaşanabilir. Özellikle büyük urlarda, kanser şüphesinde iyi bir yoldur.
Vaginal Histerektomi (Vajen yolu ile rahmin çıkarılması): Bu yöntemde karnınızda kesi olmaz. Kesi vagen içinde olduğu için iyileşme zamanı karından yapılan histerektomiden daha kısadır.

Kapalı Ameliyatlar (Minimal İnvaziv Cerrahi=En Az Kesiyle Cerrahi)
Ameliyat sonrası ağrı, kan ihtiyacı, ağrı kesici ihtiyacı daha az hastanede kalış süresi ve iyileşme dönemi daha kısadır. Ayrıca daha iyi kozmetik sonuçlar vardır. Operasyon süresi açık ve vaginal yolla yapılan histerektomilere göre daha uzundur.

Laparoskopik Histerektomi: Ameliyatın laparoskop denilen aletin aracılığı ile yapılmasıdır. Laparoskop ışıklı, mercek sisteminden oluşan, ince bir alettir. Küçük bir kesi ile (genellikle göbek çevresinden) karına sokulur. Doktor hastanın karın içi organlarını laparoskop yardımı ile büyütülmüş olarak ekranda görür. Ameliyata yardımcı aletlerin sokulması için birkaç küçük kesi daha yapılır.
Robotik Histerektomi: Ameliyat laparoskopik cerrahiyle aynı şekilde yapılır. Ek olarak çıplak gözle bakar gibi üç boyutlu görüntü, karın içerisinde ellerin tüm hareketlerinin yapılabilmesi, titremenin hastaya aksetmemesi gibi ciddi avantajları vardır.

Ameliyatın Riskleri Var mı?
Risksiz hiçbir ameliyat yoktur. Diş çektirmenin dahi riskleri vardır. Histerektomiye bağlı olası riskler çok düşüktür. En sık görülebilen riskler;

Enfeksiyon
Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama
Ameliyat alanına komşu organlarda (idrar torbası, idrar yolları, barsaklar gibi) yaralanma
Ameliyat sonrası barsaklarda tembellik, tıkanma (subileus, ileus)
Anesteziye ait sorunlar
Toplardamar veya akciğerlerde pıhtı gelişimi veya buralara pıhtı atması (venöz tromboz, tromboemboli)
Yumurtalıklarınız çıkarıldı ise menopoz

Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Ameliyattan hemen sonra;

Ağrı çekilmesi gereken bir eziyet değildir. Doktorunuzun verdiği ağrı kesicileri düzenli olarak kullanınız.
Ameliyat sonrası 4. saatten itibaren hareketli olunuz; tabii ki koşu yapmanızı beklemiyoruz ama hareketli, olursanız iyileşmeniz hızlı olacak ve ağrılarınız daha çabuk geçecektir.
Ne zaman ağızdan gıda alacağınıza doktorunuz karar verecektir. Ancak son yıllarda erken beslenme önerilmektedir.
Ameliyattan hemen sonra dahi duş almakta sorun yoktur. Kesi yerlerinin duş sonrası kurtulması yeterlidir.
Risk grubunda iseniz pıhtı gelişiminin önlenmesi için size ayrıca ilaç tedavisi verilecektir.

Hastane enfeksiyonları genellikle antibiyotiklere dirençli mikroplarla oluşur. Bu nedenle mümkün olan en kısa sürede doktorunuz da uygun görüyorsa taburcu olunuz.

Taburcu olduktan sonra;

Doktorunuz sizi uygun gördüğü bir zaman diliminde kontrole çağıracaktır. Kontrolünüzü ihmal etmeyiniz. Altı hafta doku iyileşmesi için yeterli süredir.
Altı hafta boyunca küvete oturmayınız, havuz veya denize girmeyiniz.
1.5-2 Ay cinsel ilişkide bulunmayınız.
Altıncı haftadan sonra spor yapabilirsiniz. Ağır sporları altıncı aydan itibaren yapabilirsiniz.

Histerektomi Sonrası Nelerimi Kaybettim?
Histerektomi kadınlarda organ kaybı yanlış bilgilendirmeler nedeniyle strese sokmaktadır. Çoğu Türk kadını kadınlığının bittiğini düşünmektedir.

Histerektomi sonrası adet göremezsiniz ve çocuğunuz olmaz.
Cinsel yaşamınız aynen devam eder.
Yumurtalıklarınız alınmadıysa hormon salınımı da devam edeceğinden menopoz bulguları da olmaz.
Yumurtalıklar alındıysa menopoz bulguları olacaktır.

Not: İlk resim Netter Atlas’tan alınmıştır.